استخراج و ارزیابی عوامل حیاتی موفقیت و زیرساخت های مدیریت دانش برای پذیرش نوآوری باز (مطالعه موردی: شرکتهای وابسته به شهرک علمی- تحقیقاتی اصفهان)

چکیده امروزه رقابت جهانی، کم شدن کاربرد نیروی انسانی، افزایش کاربرد فناوری در انجام امور، کم شدن زمان لازم برای تجربه و کسب دانش، از دست دادن دانش در اثر خروج کارکنان و غیره باعث شده است که سازمان ها برای افزایش اثربخشی و توان رقابتی خود به سمت دانش و فرایندهای مدیریت دانش روی بیاورند. مدیریت دانش، فرایند ایجاد ارزش از دارایی های نامرئی سازمان است. این دارایی ناملموس، یا دانش به عنوان یک عامل اساسی و منبع حیاتی سازمان ها محسوب می شود و مزیت های رقابتی آینده به شکل توانایی سازمان ها در مدیریت دانش جلوه گر خواهد شد و سرمایه های فیزیکی و مالی، جای خود را به سرمایه های فکری و ذهنی می دهند. امروزه سازمان ها به این نتیجه رسیده اند که با پیاده سازی مدیریت دانش می توانند از ظرفیت های فکری شان در جهت بهبود عملکرد سازمانی استفاده کنند. البته اجرای اثربخش مدیریت دانش مستلزم توجه به زیرساخت ها یا عوامل کلیدی است که نقش کاتالیزور دارند و موجب تسهیل و توانمندی آن می گردند. در مباحث نوآوری باز نیز تأکید شده است که توانایی جذب دانش خارجی، محرک عمده برای رقابت بوده است. در نوآوری باز، سازمان ها محیط را برای فناوری و دانش کاوش نموده و صرفاً به تحقیق و توسعه داخلی خود وابسته نبوده اند. درواقع پیش شرط کلیدی این بوده است که سازمان ها از ظرفیت جذبشان بهره برداری نموده تا دانش خارجی را درونی سازی و بومی سازی نمایند. در مدل نوآوری باز شرکت ها بخشی از فرآیند تحقیق و توسعه را برون سپاری می کنند. از ایده های خارجی استفاده کرده و مرتباً محصولات جدید رقبا و شرکت های پیشرو را رصد می کنند. سپس روی محصولاتی که موفق بوده اند، سرمایه گذاری می کنند. در بعضی موارد هم با رقبا و دیگر مراکز تحقیقاتی همکاری مشترک انجام می دهند. در این مدل مشتری ها به عنوان همکار در فرآیند تحقیق و توسعه نقش فعالی را بازی می کنند. شایستگی اصلی در فرآیند نوآوری باز بر پایه مدیریت تشریک مساعی و همکاری مشترک در انجام پروژه هاست. هدف از نوآوری باز توسعه محصول جدید از طریق مشارکت خارجی برد-برد و رسیدن به حداکثر ارزش تجاری سرمایه گذاری می باشد. به دلیل اینکه شناسایی عوامل حیاتی موفقیت مدیریت دانش برای مدیریت موثر دانش و ایجاد نوآوری در سازمان ها از اهمیت زیادی برخوردار بوده است و با توجه به نتایج تحقیقات و اهمیت نقش مدیریت دانش در جهت حرکت به سمت نوآوری، در این تحقیق به استخراج و ارزیابی عوامل حیاتی موفقیت و زیرساخت های مدیریت دانش برای پذیرش نوآوری باز (مطالعه موردی: شرکت های وابسته به شهرک علمی- تحقیقاتی اصفهان)، پرداخته شده است. روش انجام پژوهش به صورت میدانی و ابزار گردآوری اطلاعات، پرسشنامه می باشد. جامعه آماری این تحقیق کلیه شرکت های تحقیقاتی موجود در شهرک علمی- تحقیقاتی واقع در شهر اصفهان بوده که 37 شرکت به عنوان نمونه در نظر گرفته شده است. تکنیک آماری مورد استفاده در این تحقیق، آزمون همبستگی و رگرسیون می باشد. طبق نتایج آزمون فرضیه اصلی، نتایج آزمون همبستگی پیرسون نشان داد که میان متغیرهای فناوری، عوامل فرهنگی، عوامل مدیریتی، مدیریت دانش و عوامل نوآوری همبستگی معناداری وجود دارد. نتایج آزمون رگرسیون ساده نیز نشان داد متغیر فناوری، متغیرهای فرهنگی و عوامل مدیریتی هم بر موفقیت مدیریت دانش و هم بر پذیرش نوآوری باز توسط سازمان ها تأثیری معنادار و مثبت دارند.